In een verhoudingstabel reken je getallen om naar de gevraagde hoeveelheid. Je vermenigvuldigt of deelt de getallen, die in dezelfde kolom staan, met hetzelfde getal. De verhouding tussen de getallen boven en onder blijft steeds gelijk.
Je werkt stap voor stap naar de onbekende ofwel naar de gevraagde hoeveelheid toe. Vaak is het handig om eerst terug te rekenen naar een aantal van één stuks of naar een percentage van één procent.
Je zult zien dat je een rekenprobleem vaak eenvoudiger kunt oplossen, door met een verhoudingstabel te werken.
Oefenen: verhoudingstabellen
Rekenen met tabellen
Veel rekenvraagstukken zijn eenvoudiger op te lossen met een verhoudingstabel.
Aan de hand van twee voorbeelden wordt uitgelegd hoe je met een verhoudingstabel rekent.
Een tabel heeft rijen en kolommen. Een rij loopt horizontaal en een kolom verticaal.
Voor het invullen is er geen vaste regel welke rij met de gegeven waarden boven of onder komt te staan. Vaak wijst zich dat vanzelf uit.
Voorbeeld 1
De prijs van 4 appels is € 1,20. Wat kosten 9 appels?
Stap 1:
Plaats de gegevens in een tabel.
| aantal [stuks] | 4 | 1 | 9 | |
| prijs [€] | 1,20 | ? | ? | |
Stap 2:
Reken de prijs uit voor 1 appel. Je deelt boven en onder door 4.
| : 4 | ||||
| aantal [stuks] | 4 | 1 | 9 | |
| prijs [€] | 1,20 | 0,30 | ? | |
| : 4 |
Stap 3:
Reken de prijs uit voor 9 appels. Je vermenigvuldigt boven en onder met 9.
| : 4 | x 9 | |||
| aantal [stuks] | 4 | 1 | 9 | |
| prijs [€] | 1,20 | 0,30 | 2,70 | |
| : 4 | x 9 |
Dus 9 appels kosten € 2,70.
Het is gebruikelijk om geldbedragen aan te geven in twee cijfers achter de komma.
Voorbeeld 2
Een jas van 80 euro is 20% duurder geworden. Wat is de nieuwe prijs?
Stap 1:
Plaats de gegevens in een tabel. Het oude bedrag is 100% en het nieuwe bedrag is 120%.
| procent [%] | 100 | 1 | 120 | |
| bedrag [€] | 80,00 | ? | ? | |
Stap 2:
Reken het bedrag uit voor 1%. Je deelt boven en onder door 100.
| : 100 | ||||
| procent [%] | 100 | 1 | 120 | |
| bedrag [€] | 80,00 | 0,80 | ? | |
| : 100 |
Stap 3:
Reken het bedrag uit voor 120%. Je vermenigvuldigt boven en onder met 120.
| : 100 | x 120 | |||
| procent [%] | 100 | 1 | 120 | |
| bedrag [€] | 80,00 | 0,80 | 96,00 | |
| : 100 | x 120 |
Dus de nieuwe prijs van de jas is € 96,00.
Herken de breuken
In de verhoudingstabellen hierboven zijn in de kolommen breuken te herkennen. Duidelijk is te zien dat de breuken in een bepaalde verhouding tot elkaar staan.
De waarde van een breuk verandert niet als de teller en de noemer (in dezelfde kolom) met hetzelfde getal wordt vermenigvuldigd.
In een verhoudingstabel zijn breuken te herkennen.
In het voorbeeld hieronder is te zien dat de breuken zich tot elkaar verhouden.
Elke opeenvolgende breuk ontstaat door de teller en de noemer met een factor 2 te vermenigvuldigen.
| 3 | 6 | 12 | 24 | |||
| ---- | = | ---- | = | ---- | = | ---- |
| 4 | 8 | 16 | 32 |
Btw berekenen
Als je iets, bijvoorbeeld een jas, in een winkel koopt dan betaal je 21% belasting over een deel van de prijs.
In de supermarkt betaal je vanaf 1 januari 2019 op boodschappen 9% belasting. Het oude lage tarief was 6%.
Deze vorm van belasting wordt btw genoemd. Btw staat voor 'belasting toegevoegde waarde'.
De prijs exclusief btw ofwel zonder btw, is het bedrag waarover de btw wordt berekend.
De prijs van een product inclusief btw ofwel met btw, is het bedrag dat je betaalt in de winkel.
| Prijs product = bedrag zonder btw + btw |
Voor het maken van btw-berekeningen stel je het bedrag exclusief btw op 100%.
Bij 21% btw is het bedrag inclusief btw gelijk aan 121%.
Exclusief is zonder en inclusief is met btw.
Door de oefeningen te maken, leer je hoe je de btw voor verschillende situaties berekent.
Een verhoudingstabel is daarbij een handig hulpmiddel.
© 2012 - 2024 MijnRekensite.nl